Crowdfunding ในประเทศไทย: ทางเลือกใหม่สำหรับนักลงทุน - โอกาสและความเสี่ยง
Crowdfunding ในไทย ได้ก้าวข้ามจากช่องทางการระดมทุนไปสู่สินทรัพย์ทางเลือกที่มีศักยภาพ ซึ่งเชื่อมโยงเงินทุนของคุณเข้ากับโอกาสการเติบโตของ SME ไทย และเพื่อให้นักลงทุนเข้าใจตลาดนี้ได้อย่างถ่องแท้และสามารถตัดสินใจลงทุนได้อย่างมีวิสัยทัศน์ บทความนี้จะเริ่มต้นด้วยการวิเคราะห์ ที่มา ประวัติ และรูปแบบที่หลากหลายของ Crowdfunding ก่อนจะเจาะลึกตลาด Crowdfunding ในประเทศไทย โดยครอบคลุมประเด็นสำคัญดังนี้
- Crowdfunding คืออะไร: จากการระดมทุนสู่การลงทุน
- Crowdfunding เพื่อการลงทุนในไทย: จากการกำกับดูแลสู่ทางเลือกใหม่สำหรับนักลงทุน
- ตัวอย่างความสำเร็จของ Crowdfunding ในไทย
Crowdfunding คืออะไร: จากการระดมทุนสู่การลงทุน
Crowdfunding คืออะไร?
Crowdfunding (คราวด์ฟันดิง) คือ การระดมทุนจากคนจำนวนมากผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ โดยผู้สนับสนุนแต่ละรายอาจลงทุนด้วยจำนวนเงินที่ไม่สูงนัก หากโครงการสำเร็จผู้สนับสนุนจะได้รับผลตอบแทนหลากหลายรูปแบบ เช่น หุ้นในบริษัท ดอกเบี้ย สินค้า หรือบริการจากธุรกิจนั้นๆ
Crowdfunding เกิดขึ้นเมื่อไหร่?
Crowdfunding เริ่มต้นจากการสนับสนุนงานศิลปะและความคิดสร้างสรรค์ต่างๆ ก่อนจะพัฒนาเป็นแพลตฟอร์มและวิวัฒนาการเข้าสู่รูปแบบการลงทุนเช่นในปัจจุบัน ดังนี้
- ปี 1997: เกิดการระดมทุนผ่านอินเทอร์เน็ตครั้งแรก โดยแฟนเพลงวงดนตรีร็อก Marillion (อังกฤษ) ได้ร่วมกันระดมเงินสนับสนุนค่าใช้จ่ายการทัวร์คอนเสิร์ตในสหรัฐอเมริกา
- ปี 2000: เกิด Crowdfunding Platform ระดมทุนเพื่อสนับสนุนการผลิตผลงานของศิลปินครั้งแรกชื่อ ArtistShare ที่สหรัฐอเมริกา
- ปี 2005: เกิด Crowdfunding Platform ระดมทุนเพื่อการกู้ยืมระหว่างบุคคลครั้งแรก ชื่อ Zopa ที่อังกฤษ
- ปี 2007: เกิด Crowdfunding Platform ระดมทุนเพื่อการกู้ยืมให้บริษัทเอกชนครั้งแรก ชื่อ ASSOB ที่ออสเตรเลีย
- ปี 2012: ประธานาธิบดีบารัก โอบามา ลงนามในกฎหมาย JOBS Act ของสหรัฐอเมริกา ทำให้บริษัทเอกชนสามารถระดมทุนจากนักลงทุนทั่วไปได้อย่างถูกกฎหมาย และทำให้ Crowdfunding เติบโตอย่างก้าวกระโดดและเข้าสู่กระแสหลักทางการเงินในฐานะสินทรัพย์ทางเลือกอย่างแท้จริง
Crowdfunding มีกี่ประเภท?
Crowdfunding แบ่งออกเป็น 4 ประเภทตามลักษณะของผลตอบแทน ดังนี้
Investment-based (เน้นการลงทุนและผลตอบแทน)
- Debt-Based Crowdfunding คือ การที่นักลงทุนให้บุคคลอื่นกู้ยืมเงินผ่าน Debt-Based Crowdfunding Platform และได้รับดอกเบี้ยเป็นผลตอบแทน การลงทุนนี้เหมาะสำหรับนักลงทุนที่ต้องการสร้างรายได้เสริมและสามารถยอมรับความเสี่ยงสูงได้ ซึ่งในประเทศไทยจะแบ่งเป็น
- หุ้นกู้ Crowdfunding: ผู้กู้ยืมเงินคือธุรกิจ อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ หุ้นกู้ Crowdfunding คืออะไร? น่าลงทุนไหม? รวมทุกเรื่องที่นักลงทุนต้องรู้
- Peer-to-Peer Lending (P2P Lending): ผู้กู้ยืมเงินคือบุคคลธรรมดา
- Equity-based Crowdfunding หรือ หุ้น Crowdfunding คือ การที่นักลงทุนซื้อหุ้นในบริษัทที่ระดมทุนผ่าน Equity-Crowdfunding Platform การลงทุนนี้เหมาะสำหรับนักลงทุนที่ต้องการเป็นเจ้าของร่วมในธุรกิจและสามารถรับความเสี่ยงได้สูง
Non-Investment-based (ไม่เน้นผลตอบแทนทางการเงิน)
- Reward-based Crowdfunding คือการที่นักลงทุนให้เงินทุนกับธุรกิจหรือโครงการ แลกกับการได้มาของสินค้าหรือสิทธิพิเศษเป็นการตอบแทน การลงทุนนี้เหมาะสำหรับนักลงทุนที่ชอบลองของใหม่ๆ อยากเป็นเจ้าของสินค้าก่อนใคร หรืออยากมีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์สิ่งดีๆให้เกิดขึ้นจริง
- Donation-based Crowdfunding คือการที่นักลงทุนให้เงินทุนกับธุรกิจหรือโครงการที่นักลงทุนอยากสนับสนุน โดยไม่ได้หวังผลตอบแทนใดๆ นอกจากความรู้สึกดีๆ เหมือนกับการร่วมทำบุญหรือทอดผ้าป่าออนไลน์นั่นเอง
รูปสรุป Crowdfunding 4 ประเภท
Crowdfunding เพื่อการลงทุนในไทย: จากการกำกับดูแลสู่ทางเลือกใหม่สำหรับนักลงทุน
Crowdfunding ในไทย เกิดขึ้นได้อย่างไร?
Investment-Based Crowdfunding ในตลาดโลกไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่ในประเทศไทยเริ่มมีรากฐานชัดเจนเมื่อปี 2019 เมื่อหน่วยงานกำกับดูแลเริ่มออกประกาศและกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง แพลตฟอร์มและผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่เกี่ยวข้องต้องผ่านการอนุญาตและปฏิบัติตามกฎเกณฑ์อย่างชัดเจน ปี 2021 จึงมีแพลตฟอร์มที่ได้รับความเห็นชอบจากหน่วยงานกำกับดูแล การมีตัวกลางที่ถูกกฎหมายนี้คือปัจจัยสำคัญที่ช่วยยกระดับ ความน่าเชื่อถือและความโปร่งใส ของตลาดโดยรวม
ทำไม Crowdfunding ถึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับนักลงทุนไทย?
- กระจายการลงทุน ลดความเสี่ยง: Crowdfunding เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้นักลงทุนไทยกระจายพอร์ตการลงทุนไปยังธุรกิจหลากหลายประเภท ลดความเสี่ยงจากการพึ่งพาธุรกิจเดียว
- เริ่มต้นลงทุนง่าย ไม่ต้องใช้เงินมาก: ข้อดีของ Crowdfunding คือเปิดโอกาสให้นักลงทุนรายเล็กสามารถเข้าร่วมลงทุนได้ง่าย ๆ
- โอกาสสร้างผลตอบแทนที่มากกว่า: Crowdfunding เป็นการลงทุนนอกตลาดหุ้นและตลาดตราสารหนี้แบบดั้งเดิม ซึ่งสร้างผลตอบแทนที่เหมาะสมกับระดับความเสี่ยง และอาจสูงกว่าอัตราดอกเบี้ยในตลาดเงินเนื่องจากความเสี่ยงที่สูงกว่า
- ร่วมเติบโตไปกับธุรกิจที่คุณเชื่อมั่น: Crowdfunding ไม่ใช่แค่การลงทุนเพื่อผลตอบแทน แต่ยังเป็นโอกาสให้คุณได้เป็นส่วนหนึ่งของการเติบโตของธุรกิจที่คุณสนใจและมีศรัทธา
- สร้างผลลัพธ์เชิงบวกต่อสังคม: นอกจากผลตอบแทนทางการเงิน การลงทุนผ่าน Crowdfunding ยังเป็นการสนับสนุนธุรกิจและโครงการที่สร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ และสร้างคุณค่าให้กับสังคมไทย
การลงทุน Crowdfunding มีความเสี่ยงมั้ย?
แม้ว่า Crowdfunding จะมีข้อดีมากมาย แต่ก็มีความเสี่ยงที่นักลงทุนต้องตระหนักเช่นกัน ความเสี่ยงหลักของ Crowdfunding มีดังนี้
- ความเสี่ยงจากการลงทุน: การลงทุนใน Crowdfunding มีความเสี่ยงที่ธุรกิจหรือโครงการที่ลงทุนอาจไม่ประสบความสำเร็จ ซึ่งอาจทำให้นักลงทุนสูญเสียเงินลงทุนทั้งหมดหรือบางส่วนได้
- ความเสี่ยงจากการฉ้อโกง: แม้ว่าจะมีแพลตฟอร์มที่น่าเชื่อถือและมีการตรวจสอบโครงการอย่างเข้มงวด แต่ก็ยังมีความเสี่ยงที่นักลงทุนอาจถูกหลอกลวงจากธุรกิจหรือโครงการปลอม หรือ ธุรกิจหรือโครงการที่ไม่ได้ดำเนินการตามวัตถุประสงค์ของการระดมทุนที่ระบุไว้
- สภาพคล่องต่ำ: การลงทุนใน Crowdfunding อาจมีสภาพคล่องต่ำหรือไม่มีสภาพคล่องเลย ซึ่งหมายความว่านักลงทุนอาจไม่สามารถขายหุ้นหรือหุ้นกู้ที่ลงทุนได้ง่ายหรือรวดเร็วเมื่อต้องการเนื่องจากไม่มีตลาดรอง
รูปอธิบายความเสี่ยงของการลงทุน Crowdfunding
ก่อนลงทุน Crowdfunding นักลงทุนควรทำอะไรบ้าง?
- ศึกษาข้อมูลอย่างละเอียด: ทำความเข้าใจธุรกิจหรือโครงการที่คุณสนใจให้ถ่องแท้ ตรวจสอบแผนธุรกิจ ทีมผู้บริหาร ผลงานที่ผ่านมา และความเป็นไปได้ในการเติบโตของธุรกิจหรือโครงการนั้นๆ
- กระจายความเสี่ยง: อย่าใส่ไข่ทั้งหมดไว้ในตะกร้าใบเดียว! ลงทุนในหลายๆ ธุรกิจหรือโครงการ เพื่อลดความเสี่ยงจากการที่ธุรกิจหรือโครงการใดโครงการหนึ่งอาจไม่ประสบความสำเร็จ
- เลือกแพลตฟอร์มที่น่าเชื่อถือ: นักลงทุนควรเลือกลงทุนผ่านแพลตฟอร์มที่ได้รับความเห็นชอบอย่างถูกต้องจากหน่วยงานกำกับดูแลเท่านั้น เพื่อให้แน่ใจว่าการลงทุนของคุณเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนดไว้
- การระดมทุนแบบ Debt-Based Crowdfunding ประเภทหุ้นกู้ Crowdfunding และ Equity-based Crowdfunding (หุ้น Crowdfunding) อยู่ภายใต้ความเห็นชอบของสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) นักลงทุนสามารถตรวจชื่อแพลตฟอร์มที่ได้รับความเห็นชอบได้ที่เว็บไซต์ ก.ล.ต. เพื่อความปลอดภัยในการลงทุน
- การระดมทุนแบบ Debt-Based Crowdfunding ประเภท P2P Lending อยู่ภายใต้ความเห็นชอบของ ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) นักลงทุนสามารถตรวจชื่อแพลตฟอร์มที่ได้รับความเห็นชอบได้ที่เว็บไซต์ ธปท. เพื่อความปลอดภัยในการลงทุน
ตัวอย่างความสำเร็จของ Crowdfunding ในไทย
Investment-Based Crowdfunding ในประเทศไทยมีการเติบโตอย่างมีนัยสำคัญ นับตั้งแต่ปี 2021 ถึงเดือนกรกฎาคม 2025 มีมูลค่าระดมทุนสะสมรวมกว่า 17,243.72 ล้านบาท ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในรูปแบบ Debt-based (หุ้นกู้คราวด์ฟันดิง) ที่มีมูลค่าสะสมถึง 16,046.98 ล้านบาท และ Equity-based (หุ้น Crowdfunding) มูลค่า 171.43 ล้านบาท แนวโน้มการเติบโตนี้สะท้อนถึงความต้องการเงินทุนของ SME ที่สอดคล้องกับความต้องการสินทรัพย์ทางเลือกของนักลงทุนที่ต้องการกระจายความเสี่ยง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรูปแบบ Debt Crowdfunding (หุ้นกู้คราวด์ฟันดิง) ที่ได้รับความนิยมสูงสุด
รูปมูลค่าตลาด Crowdfunding ในไทย
อินเวสทรี (ไทยแลนด์) Crowdfunding Platform อันดับ 1
จากกราฟด้านขวาในรูปข้างต้น อินเวสทรี (ไทยแลนด์) สามารถเพิ่มส่วนแบ่งตลาดหุ้นกู้ Crowdfunding อย่างก้าวกระโดด โดยเฉพาะในปีล่าสุดที่มีส่วนแบ่งตลาดสูงถึง 65% ซึ่งตอกย้ำสถานะของการเป็น "แพลตฟอร์มคราวด์ฟันดิง อันดับ 1" ในรูปแบบ Debt-Based Crowdfunding ที่นักลงทุนให้ความเชื่อมั่นสูงสุดในประเทศไทย โดยแพลตฟอร์มได้มีการช่วยเหลือ SMEs ไปแล้วมากกว่า 120 บริษัท ระดมทุนไปแล้วมากกว่า 2,000 ครั้ง รวมมูลค่าการระดมทุนไปแล้วกว่า 4,000 ล้านบาท (ข้อมูล ณ กรกฎาคม 2025) สำหรับนักลงทุนที่สนใจ สามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการลงทุนในหุ้นกู้ Crowdfunding ผ่านอินเวสทรี (ไทยแลนด์) ได้ที่ ลงทุนหุ้นกู้ Crowdfunding ทางเลือกใหม่สำหรับนักลงทุนไทย
บทสรุปความสำเร็จ Crowdfunding ในไทย
Crowdfunding ในตลาดโลกมีความหลากหลายและแพร่หลายในหลายรูปแบบ มีแพลตฟอร์ม Reward-based ระดับโลกที่สนับสนุน SME และ Start Up อย่าง Kickstarter และ Indiegogo ที่เน้นสนับสนุนโปรเจกต์เชิงนวัตกรรม และแพลตฟอร์มที่มุ่งเน้น Equity Crowdfunding อย่าง StartEngine และ CrowdCube ที่เปิดโอกาสให้นักลงทุนเป็นเจ้าของร่วมในบริษัท Startup โดยตรง
แต่ในประเทศไทยนั้น ตลาด Crowdfunding เพื่อสนับสนุน SME ยังจำกัดอยู่ที่ Debt-Based และ Equity-based โดย Debt Crowdfunding หรือ หุ้นกู้คราวด์ฟันดิง มีมูลค่าการระดมทุนสูงกว่าอย่างเห็นได้ชัด
อย่างไรก็ตามมูลค่าระดมทุนที่เติบโตอย่างต่อเนื่องเป็นเครื่องยืนยันว่า Crowdfunding ในไทย คือกลไกที่มีประสิทธิภาพในการเชื่อมโยงสภาพคล่องจากนักลงทุนไปสู่ผู้ประกอบการ SME ไทย ที่ต้องการเงินทุนหมุนเวียนอย่างแท้จริง การลงทุนรูปแบบนี้จึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับนักลงทุนที่มองหาโอกาสในการ กระจายความเสี่ยง สู่สินทรัพย์ทางเลือกในภาคเศรษฐกิจจริง และสร้างผลตอบแทนที่สูงกว่าตลาดเงินทั่วไป ที่มาพร้อมกับการกำกับดูแลอย่างชัดเจนจาก ก.ล.ต. และ ธปท.
จึงกล่าวได้ว่า ความสำเร็จของ Crowdfunding ในไทย เกิดขึ้นได้เพราะวิสัยทัศน์ของนักลงทุนที่มองเห็นศักยภาพและโอกาสการเติบโตของ SME และตัดสินใจเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย
คำเตือน: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ข้อมูลเท่านั้น ไม่ถือเป็นคำแนะนำทางการเงิน โปรดศึกษาข้อมูล ทำความเข้าใจลักษณะความเสี่ยงของ Investment-Based Crowdfunding ก่อนตัดสินใจลงทุนทุกครั
