Equity Crowdfunding คืออะไร?
หลายๆ คนอาจจะเคยได้ยินเกี่ยวกับคราวด์ฟันดิงในช่วงระยะเวลา 1 ถึง 2 ปีที่ผ่านมา แต่เชื่อหรือไม่ว่า คราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) ประสบความสำเร็จครั้งแรกในปี 1997 โดย วงดนตรีร็อค ในประเทศอังกฤษ ที่ขอระดมทุนกับแฟนคลับเพื่อจัดทัวร์คอนเสิร์ต หลังจากนั้นไม่นาน ในปี 2000 ก็ได้เกิดแพลตฟอร์มการระดมทุนตัวกลางในชื่อว่า ArtistShare ทำให้ คราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) เป็นการระดมทุนที่แพร่หลาย และเป็นที่นิยมในเวลาต่อมา
ปัจจุบัน คราวด์ฟันดิงได้มีวิวัฒนาการและได้โดนพัฒนาให้เป็นนวัตกรรมด้านการเงินสำหรับธุรกิจที่ต้องการเงินทุนเพื่อนำไปหล่อเลี้ยงกระแสเงินสด หรือต้องการเงินทุนระยะสั้นเพื่อต่อยอดทางธุรกิจ คล้ายกับสินเชื่อ ธุรกิจ แต่มีจุดเด่นในเรื่องของขั้นตอนการระดมทุนที่ง่ายและใช้เวลาเพียงไม่กี่วัน คราวด์ฟันดิงจึงเป็นแหล่งเงินทุนเพื่อธุรกิจที่นิยมในหมู่ธุรกิจ SME ที่ไม่สามารถเข้าถึงสินเชื่อธนาคารได้หรือไม่สามารถรอการอนุมัตสินเชื่อที่ใช้เวลานานได้ เมื่อธุรกิจหลักที่ใช้คราวด์ฟันดิงคือธุรกิจ SME ผู้ให้บริการคราวด์ฟันดิง หรือที่เรียกกันว่า คราวด์ฟันดิง แพลตฟอร์มจึงพยายามออกแบบเกณการระดมทุนที่ยืดหยุ่นกว่าการขอสินเชื่อธนาคาร รวมถึงการยกเว้นการใช้หลักทรัพย์ค้ำประกันในการระดมทุน และที่สำคัญ ทำคราวด์ฟันดิง ให้เป็นระบบ online ที่สามารถเข้าถึงได้ง่ายๆ ผ่าน PC และ Smartphone
ปัจจุบันคราวด์ฟันดิงมีหลายรูปแบบ รูปแบบหลักๆ ที่เป็นที่นิยมคือ
● การระดมทุนในรูปแบบการบริจาค (Donation-based)
● การระดมทุนเพื่อแลกกับสินค้าหรือของที่ระลึก (Reward-based)
● การระดมทุนที่เป็นการกู้ยืม (Peer-to-peer lending)
● การระดมทุนในรูปแบบหลักทรัพย์ (Investment-based) ซึ่งในการระดมทุนรูปแบบหลักทรัพย์ นั้นจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ การระดมทุนโดยการออกหุ้นกู้ (Debt Crowdfunding) และ การระดมทุนด้วยการออกหุ้น (Equity Crowdfunding)
ในบทความนี้ เราจะพาผู้ประกอบการมาเจาะลึกเกี่ยวกับการระดมทุนด้วยการออกหุ้น (Equity Crowdfunding)
Equity Crowdfunding คืออะไร?
Equity Crowdfunding คือ การระดมทุนที่ผู้ประกอบการ SME จะให้ “หุ้น” ของธุรกิจกับผู้ลงทุนเพื่อแลกกับเงินทุนที่ผู้ลงทุนให้มา ทำให้ผู้ลงทุนนั้นมีสิทธิ์เหมือนเป็นเจ้าของธุรกิจและสามารถได้รับเงินปันผลตามนโยบายการระดมทุนนั้นๆ รวมถึงการได้กำไรหรือขาดทุนจากส่วนต่างของราคาหุ้นในอนาคต การระดมทุนลักษณะนี้เหมาะกับธุรกิจขนาดเล็กถึงขนาดกลางที่กำลังโตและต้องการทุนเพื่อเติบโตต่อไปอีกข้างหน้า และอยากได้ผู้ร่วมถือหุ้นในบริษัทเพิ่ม ทั้งนี้ ผู้ประกอบการต้องระบุสิทธิต่างๆในการถือหุ้นอย่างละเอียดและชัดเจนเพื่อให้ผู้ลงทุนเข้าใจในสิทธิของการเป็นเจ้าของหลังการระดมทุนคราวด์ฟันดิงสำเร็จ
ในประเทศไทย คราวด์ฟันดิง แพลตฟอร์ม จะต้องได้รับการยอมรับจาก สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) เนื่องจากการระดมทุน คราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) เป็นการให้ผลตอบแทนในรูปแบบของหุ้นหรือหุ้นกู้ จึงถือเป็นการเสนอขายหลักทรัพย์ในรูปแบบหนึ่งให้ประชาชน จึงต้องอยู่ภายใต้พระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 ซึ่งกำกับดูแลโดย ก.ล.ต.
ขั้นตอนการทำ Equity Crowdfunding
การทำ Equity Crowdfunding ควรทำผ่านแพลตฟอร์มตัวกลางหรือที่เรียกกันว่า Crowdfunding Platform ที่ได้รับความเห็นชอบจากสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.)
ขั้นตอนหลักๆในการขอระดมทุนมีดังนี้
1. ติดต่อ Crowdfunding Platform เพื่อศึกษารายละเอียด และเตรียมแผนการระดมทุน Equity Crowdfunding
2. Crowdfunding Platform ทำการตรวจสอบรายละเอียดแผนการระดมทุนว่าเป็นไปตามแนวทางที่ ก.ล.ต.กำหนดหรือไม่ หากตรงเงื่อนไขจึงทำการเผยแพร่การระดมทุนดังกล่าวลงในแพลตฟอร์มเพื่อให้ผู้ลงทุนภายนอกเข้ามาอ่านรายละเอียดและตัดสินใจในการลงทุน
3. นักลงทุนรับทราบข้อมูลบริษัท และรายละเอียดการระดมทุน และลงทุนภายในเวลาที่กำหนด
4. เมื่อถึงกำหนดการ หากการระดมทุนประสบความสำเร็จ คราวด์ฟันดิง แพลตฟอร์ม จะทำการส่งมอบเงินลงทุนนั้นๆ ให้กับบริษัทผู้ขอระดมทุน ในกรณีที่การระดมทุนไม่สำเร็จ คราวด์ฟันดิง แพลตฟอร์ม ก็จะมีการคืนเงินให้กับนักลงทุน วิธีการแบบนี้เรียกว่าการทำคราวด์ฟันดิงภายใต้เงื่อนไข All or Nothing
ดังนั้นแล้วในการระดมทุนแต่ละครั้ง ผู้ประกอบการจึงต้องมีความรอบคอบและตรวจสอบรายละเอียดต่างๆ อย่างดี ก่อนดำเนินการระดมทุน สำหรับผู้ประกอบการ ที่กำลังมองหาแหล่งเงินทุนใหม่ๆ Equity Crowdfunding ก็เป็นตัวเลือกที่ตอบโจทย์จริงๆ
